NHTSA rapporten
Een belangrijke speler op het gebied van verkeersveiligheid is het Amerikaanse instituut NHTSA: National Highway Traffic Safety Administration.
De NHTSA heeft in de loop van de tijd een aantal onderzoeken gedaan naar motorrijderveiligheid. We bespreken hier de belangrijkste.
Het eerste is van Umesh Shankar en betreft dodelijke eenzijdig motorongevallen in de VS, tussen 1975 en 1999. Het heet voluit:
Shankar, Umesh, Fatal Single Vehicle Motorcycle Crashes, U.S. Department of Transportation, National Highway Traffic Safety Administration, DOT HS 809 360, October 2001
Je kunt het rapport van Shankar inzien en downloaden op de website van de NHTSA.
Tussen 1975 en 1999 kwamen er in de Verenigde Staten meer dan 38.000 motorrijders om bij eenzijdige ongevallen. Dat is 45% van alle dodelijke motorongevallen.
In 1999 bijvoorbeeld maakten motorfietsen minder dan 2% uit van het totale voertuigenpark in de VS en ze legden maar 0,4% van alle voertuigkilometers af. Toch was 5,9% van alle verkeersdoden een motorrijder. In dat jaar had een motorrijder een 18 keer zo grote kans dodelijk te verongelukken als de inzittende van een auto.
Deze indrukwekkende cijfers gaven aanleiding voor een onderzoek naar de mogelijke oorzaken.
Shankar analyseerde daartoe gegevens in een grote Amerikaanse ongevallen database (Fatality Analysis Reporting System, FARS)
Shankar vond onder meer het volgende.
- vooral rijders vanaf 40 jaar krijgen een eenzijdig dodelijk ongeval,
- deze ongevallen gebeuren méér op buitenwegen,
- in een bocht (de helft van de dodelijke ongevallen),
- bij meer dan 80% van de dodelijke eenzijdige ongevallen raakte de rijder van de weg,
- zulke ongevallen gebeuren meer op rijbanen met verkeer in beide richtingen,
- bij snelheidsovertredingen (bijna 2/3 van de gevallen),
- ’s nachts (bijna 60% van de gevallen),
- door botsing met een vast obstakel (meer dan de helft) en
- door foutieve rem- en/of stuurmanoeuvres (25% van de gevallen).
Botsingen met een vast obstakel vormen een groot probleem voor motorrijders in de VS: in 1999 botste 27% van alle dodelijke verongelukte motorrijders op zo’n obstakel, tegen 17% bij autorijders, 11% bij lichte vrachtwagens en 3% bij zware vrachtauto’s.
Bijna de helft van de bij een eenzijdig ongeval dodelijk verongelukte rijders was onder invloed van alcohol; ’s nachts in een weekeinde was dat 61%. Alcohol blijkt een groot probleem inde VS: in 1999 verkeerde 28% van alle dodelijk verongelukte motorrijders onder invloed, tegen 17% bij autorijders, 20% bij lichte vrachtwagensen en 1% bij zware vrachtauto’s.
--------------------------------------------------------------------------------------------
In 2005 overleden in de VS 4553 motorrijders bij verkeersongevallen. Van alle ongevallen was 56% meerzijdig en in meer dan 85% daarvan was de botspartner een auto. In 98% van de dodelijke ongevallen waarbij een auto betrokken was overleed de motorrijder. In slechts 2% van die ongevallen was het dodelijke slachtoffer een inzittende van de auto.
Om inzicht te krijgen in oorzaken en bijdragende factoren bij deze spectaculair scheve verhouding deden Shankar c.s. onderzoek in de FARS database, naar de jaren 2001-2005.
Het rapport met hun bevindingen heet voluit:
Anders Longthorne, Cherian Varghese and Umesh Shankar, Fatal Two-Vehicle Motorcycle Crashes, U.S. Department of Transportation, National Highway Traffic Safety Administration, DOT HS 810 834, September 2007
Je kunt dit rapport inzien en downloaden, hier op de website van de NHTSA
Ook hier komt alcohol als probleem naar voren. Bij dodelijke ongevallen tussen motorrijders en auto’s bleken 2,5 keer zoveel motorrijders als automobilisten onder invloed,
- 27% van de motorrijders reed te hard, tegen 4% van de automobilisten,
- in 78% van de haakse botsingen reed de motorrijder in de zijkant van de auto,
- bij de frontale botsingen reed in 55% de motorrijder frontaal op de auto,
- bij de kop-staart botsingen reed in 68% de motorrijders achterop de auto,
- 49% van de motorrijders was al eens bekeurd, tegen 34% van de automobilisten,
- in 13% van de gevallen remde de motorrijder vóór de botsing, in 6% voerde hij een uitwijkmanoeuvre uit. Voor de automobilisten was dat 4% c.q. 8%.
Auto's zijn onze grootste vijand in het verkeer!
Meerzijdige dodelijke ongevallen tussen motorrijders en verschillende soorten botspartner. Auto's zijn veruit in de meerderheid vergeleken met vrachtauto's, bussen, andere motorfietsen en de rest.
Bron afbeelding: Longthorn et al, Fatal Two-Vehicle Motorcycle Crashes, U.S. Department of Transportation, National Highway Traffic Safety Administration, DOT HS 810 834, September 2007
Bij meerzijdige ongevallen komt de motorrijder er altijd het slechtst vanaf!
Dodelijke slachtoffers bij botsingen tussen een motorrijder en een auto: in 9 van de 10 gevallen is dat de motorrijder, in 8 van de 10 is het zijn passagier. In slechts 0,6% van de gevallen is het de bestuurder van de auto!
Bron afbeelding: Longthorn et al, Fatal Two-Vehicle Motorcycle Crashes, U.S. Department of Transportation, National Highway Traffic Safety Administration, DOT HS 810 834, September 2007
Meestal gaat het dus zo: de automobilist wordt beschermd door zijn kooiconstructie, kreukelzones en airbags; de motorrijder neemt zelf de botsenergie op en dat wordt hem nogal eens fataal.
En soms - nogal zeldzaam - gaat het zo: je kunt je niet voorstellen dat de motorrijder zoiets overleeft; de inzittenden van de auto hebben hier ook weinig kans gehad
----------------------------------------------------------------------------------------------
Het aantal dodelijke motorongevallen in de VS daalde van 1993 tot een record 1997. Deze trend keerde om in de jaren 1998 en 1999, in welke jaren het aantal gedode motorrijders weer steeg. Deze trendbreuk was aanleiding voor een onderzoek naar oorzaken. Het rapport ter zake heet voluit:
Shankar, Umesh, Recent Trends in Fatal Motorcycle Crashes, U.S. Department of Transportation, National Highway Traffic Safety Administration, DOT HS 809 271, June 2001
Dit rapport van Shankar vind je hier, bij de NHTSA
Later bleek dat het aantal dodelijke motorongevallen zeven jaar aaneen is blijven stijgen. Deze niet aflatende stijging was aanleiding om het rapport uit 2001 in 2006 nog eens aan te vullen en te zoeken naar redenen voor deze jarenlange stijging.
Het rapport van dit onderzoek heet voluit:
Umesh Shankar and Cherian Varghese, Recent Trends in Fatal Motorcycle Crashes: An Update, U.S. Department of Transportation, National Highway Traffic Safety Administration, DOT HS 810 606, June 2006
Dit rapport vind je hier, op de website van de NHTSA.
Van alle leeftijdscategorieën neemt in de leeftijdgroep vanaf 40 jaar neemt het aantal dodelijke ongevallen het snelst toe. Een van de verklaringen daarvoor zou kunnen zijn dat die leeftijddgroep ook het snelst groeit. Daarnaast neemt het motorbezit in deze leeftijdscategorie het snelst toe.
Het aantal motorfietsen met grotere cylinderinhoud neemt al jaren toe in de VS.
- 72% van de dodelijke motorongevallen betrof een rijder van 40+ met een motorfiets in de klasse 1.001 – 1.500 cc,
- alcohol als bijdragende factor werd het meest gezien in de leeftijdsgroep 40-49
- alcohol als bijdragende factor werd het meest gezien bij motorfietsen in de klasse 1.001 – 1.500 cc,
- de meeste dodelijke ongevallen bij 40-plussers vielen op buitenwegen,
- de meeste dodelijke ongevallen met motorfietsen van de klasse 1.001 – 1.500 cc vielen op buitenwegen,
- te hoge snelheid (voor de omstandigheden of vergeleken met de limiet ter plaatse) werd het meest gezien bij de leeftijdsgroep tot 30.
--------------------------------------------------------------------------------------------
De aantallen dodelijke motorongevallen blijft maar stijgen in de VS. Het Congres gaf de minister van verkeer opdracht uitgebreid onderzoek te doen naar de oorzaken van ongevallen met motorfietsen. Die opdracht is neergelegd in de wet met de mooie naam SAFETEA-LU: Safe, Accountable, Flexible, Efficient Transportation Equity Act: A Legacy for Users.
Dodelijke ongevallen met motorvoertuigen in de VS.
Voor de inzittenden van motorvoertuigen (motorfietsen uitgezonderd) wordt het steeds veiliger in het verkeer, mede als gevolg van overheidsbeleid. Motorfietsen onttrekken zich aan die trend; ondanks overheidsmaatregelen nemen de aantallen dodelijk verongelukte motorrijders toe.
Bron afbeelding: Westat and Dynamic Science, Inc., Motorcycle Crash Causes and Outcomes: Pilot Study, U.S. Department of Transportation, National Highway Traffic Safety Administration, DOT HS 811 280, june 2010
De NHTSA liet daarop vooruitlopend een proefstudie (Pilot Study) doen om een methodologie te ontwikkelen en testen voor diepteonderzoek naar motorongevallen, naar het voorbeeld van de MAIDS studie die de OECD methode volgde. Het rapport naar aanleiding van die studie heet voluit:
Westat and Dynamic Science, Inc., Motorcycle Crash Causes and Outcomes: Pilot Study, U.S. Department of Transportation, National Highway Traffic Safety Administration, DOT HS 811 280, June 2010
Je kunt het rapport inzien en downloaden hier op de website van de NHTSA.
Het rapport geeft een interessant overzicht van hoe een diepteonderzoek moet worden opgezet. Daarnaast wordt een aantal ongevallen met motorfietsen “op proef” onderzocht. Lezenswaardig zijn de formulieren achterin aan de hand waarvan de onderzoeker de variabelen van een motorongeval vastlegt.